
ارتباط عطر و ادکلن با شخصیتهای تاریخی
عطر هزاران سال قدمت دارد و شواهدی از اولین عطرهای مربوط به مصر باستان، بین النهرین و قبرس وجود دارد. کلمه انگلیسی “perfume” از کلمه لاتین “per fume” به معنای “از طریق دود” گرفته شده است.
مصریان باستان اولین کسانی بودند که عطر را وارد فرهنگ خود کردند و پس از آن چینی های باستان، هندوها، اعراب، یونانی ها و رومی ها قرار گرفتند. قدیمی ترین عطرها توسط باستان شناسان در قبرس کشف شده است؛ آنها بیش از 4000 سال قدمت داشتند. لوحی به خط میخی از بین النهرین با قدمت بیش از 3000 سال، زنی به نام تاپوتی را به عنوان اولین عطرساز ثبت شده معرفی می کند. اما عطرها در آن زمان در هند نیز یافت می شد.
یکی از قدیمیترین کاربردهای عطر از سوزاندن بخور و گیاهان معطر برای مراسم مذهبی، اغلب صمغهای معطر، کندر و مر که از درختان جمعآوری میشود، به دست میآید. با این حال، مدت زیادی طول نکشید که مردم به پتانسیل رمانتیک عطر پی بردند و از آن هم برای اغواگری و هم به عنوان آماده سازی برای عشق ورزی استفاده می شد.
عطر ایرانی باستان
ایرانیان باستان نیز صدها سال بر تجارت عطر حکومت کردند و به عنوان مخترعان عطرهای غیر روغنی شناخته می شوند. در دوره ساسانی تولید آبهای معطر و معطرِ بسیار رواج داشت. عطر در جامعه اصیل ایرانی جایگاه بالایی داشت. پادشاهان ایرانی اغلب «رایحههای امضاکننده» خود را داشتند که همراهان و بستگانشان اجازه استفاده از آن را نداشتند. در واقع، شاه تخت جمشید داریوش اغلب در حالی که بطری های عطر یا بخور خود را در دست گرفته است، تصویر می شود. شاه خشایارشا نیز با گل هایی که اغلب در عطرها استفاده می شد، تصویر شده است.
مستند شده است که تجهیزات عطرسازی و کارگاههای تولید عطر در ایران باستان فراوان بوده و آنها دوست داشتند با رایحههای مختلف و فرآیندهای تقطیر آزمایش کنند.
اما باید توجه داشت، عطر و ادکلنها، صرفاً ترکیبی از رایحههای گوناگون نیستند؛ آنها میتوانند پنجرهای به دنیای گذشته باشند و ما را به دوران زندگی شخصیتهای تاریخی منتقل نمایند؛ این یعنی سفر در زمان!
این ارتباط عمیق بین عطر و تاریخ، ریشه در چند عامل دارد:
- آیینها و مراسم: در بسیاری از تمدنها، عطرها نقش مهمی در آیینها و مراسم مذهبی داشتهاند. برای مثال، مصریانِ باستان از عطرها برای مومیایی کردن فراعنه و تقدیم به خدایان استفاده میکردند. رومیها نیز در مراسم مذهبی و حمامهای عمومی از عطرها بهره میبردند.
- طب سنتی: در طب سنتی بسیاری از فرهنگها، به عطرها خواص درمانی و تأثیرگذاری بر روح و روان نسبت داده میشد. برای مثال، در طب سنتی چین، عطرها برای درمان بیماریها و ایجاد تعادل در انرژی بدن استفاده میشده است.
- مقام و جایگاه اجتماعی: در گذشته، نوع و کیفیت عطری که فرد استفاده میکرد، نشاندهنده مقام و جایگاه اجتماعی وی بود. عطرهای گرانقیمت و نادر، مختص اشراف و افراد ثروتمند بود.
- نمادینسازی: عطرها میتوانستند نماد ویژگیهای شخصیتی، احساسات و رویدادهای مهم باشند. برای مثال، در ادبیات کلاسیک، عطرها اغلب برای توصیف شخصیتها و ایجاد جوّ خاصی در داستانها به کار میرفتند.
نمونههایی از ارتباط عطر با شخصیتهای تاریخی:
- کلئوپاترا: این ملکه مصری، به استفاده از عطرهای گرانقیمت و پیچیده مشهور بود. او از عطرها برای اغوای مردان و تقویت جذابیت خود استفاده میکرد.
- ناپلئون بناپارت: گفته میشود که ناپلئون، عطر خاصی را به عنوان امضای خود انتخاب کرده بود و همیشه از آن استفاده میکرد. این عطر، نمادی از قدرت و اقتدار او بود.
- مارک آنتونی: این ژنرال رومی نیز به علاقهمندی به عطرها معروف بود. او از عطرها برای تقویت روحیه سربازان خود و ایجاد حس وحدت در ارتش استفاده میکرد.
چالشهای مطالعه ارتباط عطر با تاریخ:
- تغییر فرمولاسیون عطرها: با گذشت زمان، فرمولاسیون عطرها تغییر کرده و بسیاری از عطرهای تاریخی به شکل اصلی خود وجود ندارند.
- نداشتن منابع دقیق: اطلاعات دقیق و جامعی در مورد عطرهای مورد استفاده شخصیتهای تاریخی، در بسیاری از موارد در دسترس نیست.
- تفاوت فرهنگی و تاریخی: درک کامل ارتباط عطر با تاریخ، نیازمند شناخت عمیق از فرهنگها و تاریخهای مختلف است.
در نهایت، میتوان گفت که عطرها و ادکلنهایی که گاهی در دست داریم، پل ارتباطی بین ما و گذشته هستند. با مطالعه ارتباط عطر با شخصیتهای تاریخی، میتوانیم به درک عمیقتری از زندگی و فرهنگ آنها دست یابیم.
فروشگاه ادکلن فرانس شاپ: گالری عطر فرانس پاریس